O pingwinach na Grenlandii

Wielokrotnie spotykałem się z poglądem, że pingwiny żyją w Arktyce, w tym na Grenlandii.
Oczywiście nie jest to prawa, gdyż królestwo pingwinów znajduje się po przeciwległej stronie naszego globu – na Antarktydzie. Arktyka to królestwo niedźwiedzia polarnego, który z kolei nie występuje na odległej Antarktydzie. Czy jednak zawsze tak było? Otóż nie. Wybrzeża Grenlandii zamieszkiwały bowiem miliony nielotnych ptaków – pingwinopodobnych Alk Olbrzymich (Pinguinus impennis).

Alk Olbrzymi, Źródło: Wikipedia

Alki Olbrzymie należą do gatunku Pingwinów (pinguins)w ramach rodziny Alk (alcidae), nie są jednak mocno spokrewnione ze swoimi pobratymcami z południowej półkuli. Przyjmuje się, że Alki Olbrzymie wywodzą się z wód Pacyfiku, skąd rozprzestrzeniły się na terytorium Atlantyku. Pomimo genetycznej odmienności, wyglądają jak typowy pingwin. Przynajmniej dla mnie :-).

W okresie rozwoju ludzkości, Alki Olbrzymie zamieszkiwały głównie terytorium Północnego Atlantyku – wybrzeża Kanady, Skandynawii, Szkocji, Islandii, Irlandii oraz Grenlandii. Gdyby nie chciwość naszych praprzodków oraz ogólny wówczas brak poszanowania przyrody, to z obecności Alków Olbrzymich cieszylibyśmy się do dnia dzisiejszego. Niestety, gwałtowne polowania na te ptaki przyczyniły się do ich całkowitego wytępienia, a próby ochrony tych ptaków podjęte przez Anglię okazały się niewystarczające. Ostatnia para została zabita na wyspie Eldey u południowo-zachodnich wybrzeży Islandii w dniu 3 lipca 1844 roku. Na Grenlandii ostatni znany ptak nielot został złapany 29 lat wcześniej, na południowo-zachodnim wybrzeżu Grenlandii, kończąc erę tych ptaków na największej wyspie świata. Ostatnie obserwacje tych ptaków pochodzą z 1852 roku z wybrzeży kanadyjskiej Nowej Fundlandii.

Alki Olbrzymie gniazdowały na skalistych wybrzeżach Grenlandii długo przed przybyciem na wyspę Inuitów. Ze względu na brak umiejętność latania, otwarte, łatwo dostępne kolonie oraz dotychczasowy brak naturalnych drapieżników, ptaki te dosyć szybko pojawiły się w menu Inuitów, a później przybyłych na Grenlandię Normanów. W tym czasie na wyspie gniazdowały ich miliony, więc polowania ze strony niewielkiej liczby ludzi zamieszkujących wówczas Grenlandię nie miały większego wpływu na stan populacji. Ten stan rzeczy zmieniły dopiero intensywne polowania prowadzone głównie przez Europejczyków.

Alki Olbrzymie gniazdowały głównie w Południowej Grenlandii, aż do linii dzisiejszego miasteczka Maniitsoq. Ptaki te w różnych okresach mogły żyć również dalej na północ – świadczą o tym m.in. wykopaliska w Disko Bay. Z kolei ptaki spotykane na wschodnim wybrzeżu Grenlandii pochodziły najprawdopodobniej z wybrzeży Islandii, gdyż po tej stronie Grenlandii nie odkryto żadnych pozostałości ich gniazd.

Podstawową dietę ptaków stanowiły małe ryby o długości do ok. 20 cm. Były bardzo dobrymi pływakami – podobnie jak właściwe pingwiny zamieszkujące Antarktydę. Potrafiły nurkować aż do 130 metrów, choć przeważnie były to o wiele płytsze nurkowania. Każdego roku Alki Olbrzymie wysiadywały jedno jajo. Przyjmuje się, że łączyły się w pary na całe życie. Gniazdowały na skalnych półkach klifów w olbrzymich koloniach.

Szkoda, że ptaki te nie dotrwały do naszych czasów i padły ofiarą rozwoju naszej cywilizacji. Niewątpliwie byłyby doskonałym uzupełnieniem skalistych wybrzeży Grenlandii. O fotografowaniu nie wspomnę.

Łukasz

Źródła:

1) Wikipedia.
2) Air Greenlad (magazyn pokładowy „Suluk” numer 3/2010).